Айнұр Нұрпейісова ҚазҰУ-де журналистика мамандығы бойынша биыл 3-курсқа көшті. Оқу барысында Айнұр Түркия астанасы Анкара қаласындағы Гази Университетінде (Gazi Üniversitesi) білім алып, алған тәжірибесімен бөліспек.
— Өзің жайлы айтып өтсең...
— Мен Алматы қаласында туып-өстім. Нөмірі 81-ші мектептің түлегімін. 2010 жылы оқуымды аяқтап, әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің журналистика факультетіне түстім. Отбасымда анам мен әпкем түрік тілін жетік меңгергендіктен, мен де кішкентайымнан осы тілге қызықтым. 2 курсқа көшкенімде университетте шетелдік университеттермен студенттер алмасу бағдарламасы барын біліп, бұрыннан өзім қызығып жүрген Түркияның Гази Университетіне барып қайтуды жөн көрдім. Сөйтіп университетімнен сол оқу орнына қажетті құжаттарды жинап, өзара келісім шартқа отырып, 1 семестрге сонда оқуға барып қайттым.
— Шетелдік университет біздікінен немен ерекшеленеді?
— Ең бірінші ерекшелік ол жатақхана мен университеттің бір-бірімен өзара байланыссыздығы. Бір жатақханада бакалавр да, магистрант та, докторант та, әр түрлі мамандықта оқитын кез келген университеттің студенті тұра алады, әрі жатақханада студентке барлық жағдай жасалған. Сонымен қатар, студент уақытының тиімді бөлінгендігі. Яғни біздегідей күні бойы университетте жүрмейсің.
— Ал біздің студенттер мен шетелдік студенттерде қандай айырмашылықтар бар?
— Түркия студенттері патриот. Әрі кітап құмар. Бірнеше кітаптарды алып, бітіргенше асық.
— Сондағы ұстаздарың жайында айтап берсең.
— Гази Университеті туралы әдебиеттану ғылымдарының профессоры, Қорқыт ата кітабын зерттеуші, фольклорист Наджие Йылдыз ханымнан білдім. Сол кісі бізді Анкара қаласында жылы ниетпен қарсы алып, құжаттармен жұмыста септігін тигізді. Бұл сапарымда елеулі орын алған ұстазым осы Наджие Йылдыз болды.
— Университеттің тарихы туралы айтып өтсең...
— Университеттің іргетасы 1926 жылы Кемал Ататүріктің бұйрығымен салынған. Гази Мұстафа Кемал Ататүрік атындағы бұл университет Түркияның алдыңғы қатардағы жоғарғы оқу орны, әрі әлемнің ең үлкен 500 университетінің бірі болып табылады.
— Университетінде қандай қызықты шаралар өтіп тұрды?
— Ол жақта болғанда қазақ студенттер болып қана қоймай, ауған және өзбек бауырларымызбен 8-наурыз мейрамын тойладық. Халықаралық мерекелерге де қатысып тұрдық. Ең басты мереке бүкіл түркі әлемі болып Наурыз мейрамын тойладық. Қазақстан Республикасының Түркиядағы ресми елшілігіндегі кездесулерге де қатыстық. Бейресми кездесулер де елімізге деген сағынышымызды біраз сейілтетін.
— Түркияға барғанда ол жақтағылар алғашында қалай қарсы алды? Қандай қиындықтар болды?
— Аса ешқандай қиындықтар бола қойған жоқ. Таныстарым, жолдастарым қандай қиындықтар бар десе — әрине, тіл. Алайда, ол шетелге алғаш шыққан адамдарда кездесетін қалыпты жағдай ғой. Бірақ маған бауырмашыл түрік қыздары көмектесті. Түркияда такси және қоғамдық көлікпен қозғалу қымбат екен. Ал тағамдары өте дәмді. Түрік тағамдары әлем бойынша француз және қытай асханасынан кейінгі 3-ші орында ғой. Ең бастысы, адал (халал).
— Көбіне елімізден барған студенттер қай мамандықта оқиды?
— Гази университетіне Қазақстаннан барған студенттер көбіне техникалық мамандықтар бойынша білім алуда. Сонымен бірге, халықаралық қатынастар мамандығы бойынша білім алып жатқан студенттерді де кездестірдім.
— Қайда тұрдың?
— Ол жаққа барғанда жатақханада тұрдым. Бөлмелес қыздарым Африка, Кавказ ұлтының және түрік қыздары болды. Мұсылман ел болғандықтан жатақханада қыздар мен жігіттер арақашықтығы сақталған. Жатақханаға студенттің досы (ер адам) келсе, жатақханада ер адам бар екендігі ескерту ретінде айтылады. Қыздарға 24 сағат еркін кіріп шығу деген жоқ. 22.00 есіктер жабылады. Аптаның соңғы күндері 23.00 дейін рұқсат етілген. Алайда мерекелік шаралар болса, электронды рұқсат аласың. Жатақхананы күн сайын тазалап тұрады. Намаз оқитын арнайы бөлме бар. Азан шақыру үнемі естіліп тұрады. Мешіттер жиі орналасқан. Студентке қажетті дүкен, салон, асхана, кафе, бильярд, теннис, шынығу залдары, үлкен екі футбол алаңы, волейбол және жүгіру алаңы бар. Сонымен қатар, жатақхананың да кітапханасы бар.
— Түркияда бос уақытыңды қалай өткіздің?
— Анкара Түркияның астанасы және де географиялық тұрғыдан қолайлы орналасқан қалалардың бірі болғандықтан, қолым босай қалса, өзге қалаларға барып қыдырып қайтатынмын.
— Түркиядағы өмір саған не берді?
— Түркия елі маған мықты білімді, жақсы достарды және өмірлік тәжірибені берді. Меніңше, Түркия еуропалық пен азиялық мәдениеттің тоғысқан жері. Түркияда болған кезімде Македония, Ресей, Парсы, Ауғанстан, Әзірбайжан, Татарстан, Башқұртстан, Хакасия, Ирак сияқты елдердің азаматтарымен жолдас болдым. Бұл ұлтаралық қатынастар маған тек жағымды әсер қалдырып қана қоймай, сонымен де біраз білім берді. Мысалы үшін португал, уганда тілдерін аз-маз үйрендім. Менталитеттерді салыстыра отырып, психолог та болып қалдым. Жеке өмір сүруге бейімделесің. Тұратын жеріңе, тамақтануға өзің жауап бересің. Осы орайда шетел асып қайтпай қалған студенттер жайында олардың патриоттық сезімінің жеткіліксіздігі ме деп ойлаймын. Себебі, қарапайым бауырсақты сағыну деген не десеңші.
— Түркиядан алып келген білімің Қазақстанда қаншалықты қажетті болады деп ойлайсың?
— Түркиядан алып келген білімім барлық салаға жарай алады деп ойлаймын. Себебі, жанды эфирге де араластым, түрік телеарналарынан тәжірибе жинадым, баспаханаларға да бардық. Белгілі газет журналдардың редакторларынан дәріс алдым.
— Болашаққа қандай жоспарларың бар?
— Болашақта өз саламның кәсіби маманы болам деп сенемін. Жинаған білімімді елімнің қуаттылығы үшін пайдаға асырсам деймін.
Әңгімелескен Айнұр Ракишева
University of Wollongong in Dubai